Never Alone - không hề đơn độc

Không thật xuất sắc nhưng Never Alone là bước đi đúng hướng của studio non trẻ Upper One Games.

Nhiều năm qua đã có không ít các tựa game được các hãng phát triển cho ra đời dưới danh nghĩa một công cụ giảng dạy chứ không chỉ là sản phẩm giải trí đơn thuần, chẳng hạn như Where in the World is Carmen San Diego? hay Oregon Trail. Nhưng lạ lùng ở chỗ, những sản phẩm gắn mác "edutainment" (giải trí kết hợp giáo dục) như vậy lại luôn chỉ nhắm tới đối tượng trẻ nhỏ. Never Alone trình làng với hi vọng sẽ thay đổi được thói quen đó.

Giống như một tựa game thuộc dạng edutainment khác ra mắt cách đây chưa lâu là Valiant Hearts: The Great War, Never Alone không chỉ là một quyển sách giáo khoa tương tác khô khan, mà là một bức tranh sống động với nội dung về lịch sử - văn hóa phù hợp với đối tượng người chơi lớn tuổi và được tô điểm bằng những "gam màu" gameplay đa sắc. Đáng tiếc thay, sự phối hợp này chỉ đem lại được một nửa hiệu quả tối ưu so với trò chơi xuất sắc Valiant Hearts. Studio Upper One Games cùng hãng phát hành E-Line Media đã tiến hành nghiên cứu kĩ lưỡng để đem lại những thông tin cùng một cốt truyện tương đối giá trị cho Never Alone, song phần xương sống gameplay được xây dựng để giúp cho "bài giảng" này trở nên dễ tiếp cận hơn thì đã không làm tốt nhiệm vụ của nó.

Ấn tượng sau vài phút ban đầu về Never Alone là một tựa game 2D platformer có phong cách đồ họa nhẹ nhàng chịu ảnh hưởng từ những người tiền nhiệm Limbo, Braid với một tiền đề cốt truyện tương đối đơn giản lấy cảm hứng từ những câu chuyện dân gian truyền miệng. Đặt bối cảnh tại vùng lãnh nguyên băng giá Alaska, Never Alone dẫn người chơi theo bước Nuna, cô gái trẻ thuộc bộ tộc Iñupiat, và chú cáo trắng Bắc cực trung thành của cô. Ngôi làng nơi họ sinh sống một ngày kia đột nhiên bị những trận bão tuyết liên miên tàn phá, khiến công việc săn bắt hái lượm ngày thường buộc phải ngừng lại. Vậy là cùng nhau họ lên đường tìm kiếm nguồn gốc cơn bão kì lạ với hi vọng sẽ ngăn được nó để trả lại bình yên cho dân làng. Dọc đường đi, họ gặp gỡ với đủ loại nhân vật cả thực lẫn hư, từ gấu trắng Bắc cực, những linh hồn phương Bắc cho tới những bộ lạc người lùn có sức mạnh phi thường.

Trong hầu hết các tựa game khác, di sản văn hóa song hành với Nuna - cụ thể ở đây là tộc người Iñupiat của cô và những sinh vật vùng Alaska - sẽ được dùng làm nền tảng để xây dựng tính cách nhân vật cho cô. Thế nhưng Never Alone lại quyết định đi ngược lại thói thường khi không tập trung khai thác tính cách nhân vật mà lại đan xen nét bản sắc văn hóa nói trên vào từng "chân tơ kẽ tóc" trong bối cảnh của trò chơi, cũng như vào chuyến phiêu lưu Nuna là "diễn viên" chính.

Trên đường băng qua những chướng ngại hiểm nghèo trong thế giới băng giá của Nuna, người chơi sẽ unlock những đoạn phim ngắn được dàn dựng tinh tế, lí giải một phần cuộc sống của bộ tộc cô - tộc người bản địa Alaska Iñupiat. 24 đoạn phim tài liệu nhỏ này đưa người chơi khám phá mọi khía cạnh, từ công dụng may trang phục của da tuần lộc cho tới tầm quan trọng của việc chia sẻ đối với sự sinh tồn của người Iñupiat, và thú vị hơn cả là những đoạn phim này được hợp tác thực hiện bởi chính những thành viên của cộng đồng người Iñupiat.

Trong khi nhiều trò chơi khác chắc chắn sẽ đẩy những thước phim này xuống hàng thứ yếu trong menu thì ngược lại, Never Alone đưa chúng lên hàng đầu, liên tục nhắc nhở người chơi xem clip qua thông báo hiển thị trên màn hình mỗi khi có một đoạn clip mới được unlock và luôn gắn chặt chúng với những diễn biến của trò chơi. Lấy ví dụ, khi một nhân vật có hình dáng nửa người, nửa cú vọ nhờ Nuna tìm hộ chiếc trống của ông ta, một đoạn clip mới ngay lập tức được mở, với nội dung giới thiệu về ý nghĩa của trống và các nhạc cụ gõ trong văn hóa của người bản địa Alaska.

Thực ra việc những thước phim này được đặt làm yếu tố cơ bản thay vì bổ trợ cũng không quá bất ngờ, bởi Never Alone được nhào nặn nên dưới bàn tay của Upper One Games, studio từng tự mô tả họ là "hãng sản xuất và phát hành game đề cao giá trị bản xứ đầu tiên trong lịch sử công nghiệp Mỹ". Và rõ ràng việc nghiên cứu, hợp tác kĩ càng với người bản địa đã giúp nâng tính xác thực cũng như trải nghiệm tổng thể cho sản phẩm của họ lên một tầm cao mới. Đối với những game thủ lớn tuổi đam mê tìm hiểu về văn hóa - lịch sử thì chỉ riêng những thước phim tài liệu xuất hiện trong Never Alone thôi đã có thể biến đây thành một sản phẩm đặc sắc của năm... Chỉ tiếc rằng cái nửa "trò chơi" của sản phẩm này thì lại không để lại được ấn tượng gì đáng kể.

Chất lượng gameplay của Never Alone không đến mức quá tệ, nhưng cũng không sở hữu điều gì quá mới mẻ hay đặc trưng cả. Nuna có thể leo trèo, sử dụng một vũ khí truyền thống có tên bola và có thể kéo các thùng gỗ nặng. Chú cáo đồng hành với cô thì có thể leo bám lên những vách đá cao và có khả năng triệu hồi những linh hồn cổ xưa, làm bệ đỡ cho Nuna vượt qua chướng ngại.

Có không ít tựa game phiêu lưu được đánh giá cao đã từng được thiết kế nên chỉ từ những cơ chế gameplay cơ bản như thế, thậm chí giản lược hơn thế, như Valiant Hearts hay Brothers: A Tale of Two Sons. Vấn đề là ở chỗ Never Alone hầu như không bao giờ buộc người chơi phải động não suy nghĩ, khiến cho sự giản lược lại vô tình hóa thành dễ dàng. Người chơi bị nhũ tuyết chắn đường, bạn ném bola phá tuyết. Bạn thấy một cuộn dây thừng, bạn điều khiển chú cáo đẩy dây xuống cho Nuna. Tất cả đều quá đỗi máy móc và đi theo lối mòn. Thậm chí trừ những màn chơi cuối cùng ra thì cả mảng bay nhảy platforming trong game cũng không đòi hỏi độ "căn ke" chính xác quá cao, nhưng điều đó cũng chẳng cứu vãn tình hình được chút nào bởi tính cả thời lượng xem phim thì Never Alone cũng chỉ kéo dài vỏn vẹn có 3 đến 4 giờ đồng hồ, nghĩa là khi người chơi bắt đầu bắt nhịp được với diễn biến cũng như tính chính xác thường thấy trong những tựa game platformer khác thì cũng là lúc game... kết thúc.

Never Alone có hỗ trợ chế độ chơi 2 người co-op, và dù game vẫn có thể chơi đơn được theo dạng một người chơi điều khiển cả 2 nhân vật chính thông qua phím chuyển Q thì chơi đơn vẫn không thực sự là cách chơi phù hợp. Khả năng "mò đường" của AI máy trong game là tương đối tệ, thường xuyên nhảy hụt và chết lãng nhách ngay sau khi game thủ vừa vất vả thực hiện thành công một chuỗi nhảy liên hoàn. Hơn nữa, càng xuôi về cuối game, nguy hiểm rình rập các màn chơi càng nhiều, khiến cho việc vừa phải di chuyển liên tục vừa "xoay tua" điều khiển 2 nhân vật cùng lúc để mở đường gặp nhiều khó khăn. Cách "đơn giản" và cũng là phù hợp nhất để sống sót trong game đó là sử dụng gamepad và kéo theo một bạn chơi nữa.

Cần lưu ý rằng việc có thêm sự hỗ trợ của bạn chơi chỉ khiến cho tình hình dễ thở hơn chứ không khiến Never Alone tăng thêm phần kịch tính hay hấp dẫn chút nào. Những vấn đề cốt lõi của gameplay vẫn sẽ tồn tại, nhưng chí ít thì game sẽ không "thách thức" tính kiên nhẫn của người chơi như khi chơi đơn nữa. Solo play làm trải nghiệm vốn đã ngắn ngủi trong Never Alone trở nên bức bối cho game thủ và đáng nhẽ đã phải bị loại bỏ ngay từ đầu.

Nói vậy nhưng nửa Trò chơi của Never Alone cũng có những thế mạnh nhất định. Đồ họa của game khai thác khá tốt engine Unity, với cử động nhân vật trôi chảy và bối cảnh băng tuyết tuy đơn giản nhưng vẫn toát lên được sự khắc nghiệt nhờ tận dụng đa dạng các gam màu. Game không sử dụng nhiều nhạc nền hay hiệu ứng âm thanh phức tạp nhưng bù lại có phần lồng tiếng dẫn truyện hết sức truyền cảm bằng tiếng Iñupiat của thuyết giả quá cố Robert Nasruk Cleveland. Và thật khó để cưỡng lại cảm giác muốn tách những thước phim tư liệu chân thực, đẹp đẽ của Never Alone ra khỏi gameplay thiếu điểm nhấn của trò chơi này, nhưng thành thực mà nói đó là điều không nên, nhất là đối với một tựa game edutainment "chơi mà học". Được giảng dạy bằng lời văn và hình ảnh về một nền văn hóa là một chuyện, thế nhưng kèm theo đó còn được đi lại, giáp mặt hiểm nguy và tương tác dựa trên các thông tin được truyền tải từ nền văn hóa đó lại là một trải nghiệm lí thú hơn nhiều, và chỉ có vậy mới thực sự khiến cho bài giảng đi sâu vào lòng người.

Dù vẫn còn nhiều khiếm khuyết song phải thừa nhận Never Alone là một phép thử hiệu quả và cần thiết trong việc hòa trộn giữa truyền tải thông tin và giải trí hướng tới đối tượng game thủ lớn tuổi, bởi vậy rất khó để đánh giá chính xác hay chối bỏ tầm quan trọng của trò chơi này. Không có giá trị chơi lại cao nhưng bù lại, trong quãng thời gian ngắn ngủi 4 tiếng đồng hồ, người chơi sẽ có cơ hội tiếp nhận vô vàn kiến thức đáng quý về một trong những nền văn hóa nổi bật nhân loại đang ra sức gìn giữ và bảo tồn. Never Alone mới chỉ là thành quả đầu tiên trong một chuỗi những tựa game hợp tác với các nền văn hóa bản địa mà E-Line Media đang manh nha thực hiện và hi vọng với những sản phẩm tiếp theo, hãng phát hành này sẽ rút ra được những bài học kinh nghiệm, bởi đây thực sự là phương pháp học hiệu quả và lý thú.

(Nguồn: gamethu.net)