>> Tản mạn GTA 5: Thói ích kỉ và sự lợi dụng
Lời mở đầu
60 năm cuộc đời và ai cũng có tuổi trẻ, cũng có lúc đứng trước những ngã rẽ của cuộc sống. Tạm gác những câu truyện về những con người phi thường, cá nhân xuất chúng, tự đứng lên bằng đôi chân của mình khi bị cuộc đời vô tình bỏ quên từ lúc còn nhỏ, trong 20 năm đầu tiên ai cũng cần có một bàn tay che chở trước những sóng gió, cần một lời khuyên, một tấm gương, sự định hướng đến từ thế hệ đi trước, hay tự tin tìm cho mình một lối đi riêng. Tuổi trẻ là lúc đưa ra những quyết định quan trọng, đôi khi ảnh hưởng tới cả cuộc đời sau này. Franklin là một nhân vật như vậy. Anh đã đem lại rất nhiều cảm xúc cho gamer vì một lí do đơn giản: Tuổi của Franklin tương đồng với rất nhiều game thủ thời điểm hiện tại. Cái độ tuổi bắt đầu phải lo cơm áo gạo tiền và buộc phải làm những việc trái với lòng mình chỉ để giúp cuộc sống dễ dàng hơn. Nhân vật này cho chúng ta cơ hội hòa vào cuộc chơi của số phận khi đóng vai trò chủ chốt trong kết cục của cả trò chơi. Hãy cùng khám phá một khía cạnh khác của GTA 5 về Franklin thay vì điều khiển hắn như một cục thịt chuyên dùng để ám sát và chiến đấu hoang dại.
Franklin trước GTA 5
Franklin Clinton – một chàng trai bất hạnh khi cha mẹ đều nghiện mà túy từ lúc còn trong bụng mẹ. Người cha đã bỏ đi khi anh còn chưa được sinh ra, mẹ Franklin cũng qua đời sau khi sinh đứa con của mình. Chưa dừng lại ở đó khi những năm tháng tuổi thơ được chăm sóc bởi ông bà ngoại tại khu Forum Drive, Strawberry có tỉ lệ tội phạm cao bậc nhất tại phía Nam Los Santos, là nhân tố ảnh trực tiếp và nặng nề lên tính cách, cũng như cuộc đời của nhân vật này.
Franklin Clinton
Sau khi bị đuổi học do hành hung giáo viên, Franklin cùng cậu bạn thân Lamar tham gia vào các băng nhóm đường phố cùng với việc buôn bán thuốc lắc, trộm xe, đỉnh điểm là làm việc cho 1 tên buôn ma túy với cái giá phải trả là đã bị bắt đi tù… Lúc bước chân ra khỏi tù Franklin từ bỏ cuộc sống băng đảng trước đây và tìm kiếm 1 công việc thích hợp hơn đó là đi bán xe oto cho một cửa hàng tên Simeon cùng với Lamar.
Rủi thay, đây lại là một công việc chẳng ra làm sao. Simeon bán xe cho người ta nhưng sau đó bảo Franklin và Lamar tới ăn trộm về, rồi lại xoay vòng các trò đó để kiếm lời. Trong một lần đấu súng với băng đảng của Vargo, Lamar “bùng kèo” chạy trốn với một cái xe khác để mặc cho Franklin bị Simeon xỉ vả. Hắn nói rằng nếu anh không mang một chiếc xe khác về, hắn sẽ không trả tiền cho Franklin đồng nào và bắt hắn phải đền tiền. May thay (hay là rủi thay), Franklin phải tới nhà của Jimmy De Santa (con Michael) để lấy chiếc xe mà ông nhõi này mua từ cửa hàng về, không ngờ lại gặp nay Michael đang nằm phục để bắt quả tang bà vợ ngoại tình. Cu cậu bị Michael dí súng vào đầu và bắt phải tới cửa hàng đã làm cho này để tẩn cho Simeon một trận vì tội bố láo ăn cắp.
Các mối quan hệ
Lamar Davis
Thay vì chịu tác động từ phía gia đình, ý thức Franklin bị ảnh hưởng khá lớn từ người bạn thân của mình Lamar, anh chàng này là nhân tố chủ chốt tiễn Franklin đến con đường của cuộc sống băng đảng và bạo lực. Nói chung, Lamar rất nhiệt tình và tận tâm chỉ bảo Franklin từ cách… hút cần cho đến.. ăn cắp xe. Tuy vậy, tình bạn của những anh chàng da đen thật đáng ngưỡng mộ, thường được nhắc đến rất nhiều cả ở trong tiểu thuyết hay phim ảnh và những trò chơi khác. Lamar là một mẫu bạn bè theo kiểu anh em chí cốt đúng nghĩa. Không bao giờ quên Franklin trong mọi cuộc vui tới bến, nhưng gặp họa thì còn tùy.
Lamar là mẫu bạn bè tốt nhưng gây ảnh hưởng xấu
Michael
Cuộc gặp gỡ với Michael là bước ngoặt cho cuộc đời tăm tối và tẻ nhạt đang ngày càng đi xuống của Franklin. Luôn coi trọng tình bạn với Michael là một phần quan trọng trong cuộc đời của Franklin. Anh sẵn sàng giúp đỡ Michael trong mọi việc dù đúng hay sai trong tại đầu của game. Điều này rất dễ nhận ra trong suốt quá trình chơi game vì Franklin hiếm khi cãi lại hay to tiếng với Michael trong bất kể việc gì hay nhiệm vụ nào trừ phi vụ cuối cùng của cốt truyện. Thiết lập một mối quan hệ thân thiết sau một lần bị… dí súng vào đầu. Khá kì lạ nhưng cũng vô cùng hợp lí cho một cuộc gặp gỡ do số phận đã sắp đặt từ trước.
Franklin luôn coi Michael như một người anh em tốt, thậm chí là một người cha.
Trevor
Trevor có thể đấm vào mặt Michael. Hay lập tức phát điên mà bắn nát cổ họng, nhét lựu đạn vào mồm bất cứ kẻ nào xuất hiện trước mặt hắn trong lúc tức giận nhưng với Franklin lại hoàn toàn khác. Cách đối xử của Trevor với Franklin gần như trái ngược với tính cách “như thằng ngáo đá” của hắn, luôn tương trợ cho nhau trong mọi nhiệm vụ khó khăn nhất và thường chẳng bao giờ to tiếng với nhau (có thể vì phần đơn giản nhất luôn được Michael chọn cho mình rồi). Trong mối quan hệ của hai nhân vật này tồn tại một chút gì đó khá thú vị vì cả hai người đều hơi “tồ tồ” giống nhau. Ngay như trong nhiệm vụ mà bạn phải chọn người chết là Trevor, thì trong cuộc đối thoại, Franklin gặp khó khăn rất nhiều khi phải đưa ra một lí do để giết hắn ta.
Franklin và Trevor không quá thân thiết nhưng không bao giờ chửi bới, mắng mỏ hay tỏ ra ai là kẻ hơn ai. Thậm chí còn đưa ra một vài lời khuyên giúp nhau giải quyết được các vấn đề nan giải. Mối quan hệ này khá kì lạ và có thể coi là thuần nhất game khi không có 2 cụm từ “lời dụng” xen vào.
Những nhân vật khác
Franklin thường gặp rắc rối với những mối quan hệ của mình sau khi rời khỏi cuộc sống băng đảng. Những nhiệm vụ lẻ tẻ nhận được trên đường phố cũng sặc mùi thanh toán nợ nần. Cô bạn gái Tanisha Jackson và bà dì ham chơi thì ảnh hưởng khá ít lên cuộc đời của cu cậu. Gần như là chẳng quan tâm gì đến những việc làm của Franklin.
Bản chất và hình tượng thực tế
Khổng Tử nói “Nhân chi sơ tính bản thiện” – con người khi sinh ra đã mang bản chất lương thiện cho nên dù môi trường sống có khắc nghiệt khiến cho con người ta suy chuyển tính cách thì đến một lúc nào đấy bản tính hướng thiện sẽ giúp họ tìm lại cuộc sống hài hòa.
Tuân tử lại nói “Nhân chi sơ tính bản ác” – Con người khi sinh ra chưa chắc đã mang bản tính lương thiện, phải cần trải qua một quá trình dài tu luyện đạo đức để hoàn thiện bản thân mình.
Tuổi thơ bất hạnh và lớn lên trong một môi trường đầy những tệ nạn xã hội, nên chẳng có gì khó hiểu khi Franklin sớm bước vào con đường của sự tha hóa khi tuổi đời còn rất trẻ. Bạo lực bê tha là những thứ luôn vây xung quanh nhân vật này nhưng điều đáng quí đầu tiên chúng ta có thể học được từ Franklin chính là tình bạn, tình bằng hữu và sự hết lòng trong mọi công việc được giao. Nói bản chất của Franklin là “thiện” cũng đúng vì đối với bạn bè và công việc anh chàng này luôn chuẩn mực.
Nhưng xét trên phương diện khác, tất cả lai đều xuất phát vì tiền. Việc bóp cò súng không ghê tay, lạnh lùng giải quyết những công việc đẫm máu mà mình được giao cùng với cái nhìn quá hạn hẹp về cuộc sống muôn màu, cho thấy một góc hoang dại bẩm sinh trong con người Franklin. Bản thân sẵn máu ăn chơi nên khi có tiền, siêu xe, nhà thì tần suất các cuộc chơi thâu đêm suốt sáng càng ngày càng dày đặc hơn đi kèm là thuốc phiện, đá chất như núi trong nhà. Những chuyển biến tiêu cực trong tâm tính của nhân vật này được khắc họa rất rõ ràng, hắn thường không có mục đích gì chính đáng để tiêu tiền, bà cô già ở nhà và người bạn gái lâu năm cũng không hề được cu cậu đoái hoài tới. Khi tiền đặt trong tay những kẻ thiếu đi mục đích sống thì đó chẳng khác nào phát súng kết liễu vào cuộc đời ngắn ngủi mà chúa ban cho mỗi người. Dù có cả đống tiền trong tay, thì các cá nhân như vậy chẳng thể có một kết thúc tươi sáng.
Franklin luôn coi Michael là người bạn thân thiết nhất của mình sau những vụ cướp vũ trang đặt cược cả tính mạng lên những phần trăm may rủi của kế hoạch. Anh thường chẳng bao giờ làm trái lời Michael và không bao giờ muốn ông phật ý và tự cho rằng đó là niềm vui được mang đến cho cuộc đời nhàm chán của mình. Vậy với Michael anh là gì? anh là một cục thịt để được lợi dụng, Michael là mẫu người chẳng dành sự tôn trọng cho ai đến khi bị dí súng vào đầu và nếu để Michael là người soi đường cho cuộc đời mình thì nói thẳng ra là không khác gì dắt chó đi dạo.
Tình bạn giữa anh với Trevor và Lamar có một điểm tương đồng là họ thường không bao giờ tranh cãi nhau, nhưng cả 2 người bạn này đều chẳng bao giờ giúp cho Franklin trưởng thành lên được, mối quan hệ gắn kết họ lại với nhau chỉ là những trò quậy phá không giới hạn với bạo lực và những mối làm ăn tệ nạn
Nhìn nhận chung
Franklin là điển hình cho những anh chàng choai choai, mới lớn vẫn còn đang thích khẳng định mình nhưng theo một cách rất mù quáng là bằng con đường phạm tội. Chính vì không nhận được sự quan tâm chăm sóc và uốn nắn theo chiều hướng tích cực từ gia đình và phải lớn lên trong sự thờ ơ của những người xung quanh, tính cách họ mang dáng dấp của một kẻ “tồ tồ” nhưng rất nổi loạn và bạo lực. Môi trường sống hình thành nên tính cách con người và họ đã tự tạo ra cuộc sống theo cách mà không ai muốn. Người ta vẫn nói “Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng”, có vẻ rất đúng với Franklin.
Cái cách mà Franklin chọn cho mình một người bạn cũng là bước đầu đưa bản thân vào con đường tăm tối của cuộc đời, Lamar dạy cho anh biết thế nào về tình bạn đáng quý nhưng còn những thứ khác chỉ là một đống những liều thuốc tha hóa bản chất con người Franklin và chẳng bao giờ thay đổi được.
Như đã nói ở trên đối với một người trẻ tuổi, những quyết định đưa ra ở các mốc quan trọng thường làm thay đổi cả cuộc đời bạn. Nhiệm vụ cuối cùng của GTA V có lẽ là điều tinh túy nhất mà các nhà viết kịch bản cho game đã làm được, là đỉnh cao của nghệ thuật xây dựng cốt truyện trong lịch sử ngành công nghiệp game. Bạn có ba lựa chọn:
- Tiếp tục tin tưởng vào Michael và giết Trevor để chấm dứt mọi rắc rối
- Giết Michael vì sau những gì mà ông ta đã làm là không thể tha thứ
- Gặp mặt cả 3 và tìm ra một hướng giải quyết mới
Nếu chọn giết Trevor, điều đó cho thấy sự bế tắc của một thằng nhóc không có lập trường và niềm tin mù quáng vào một người mà nó cho rằng đã thay đổi cuộc đời mình. Đây là lựa chọn thường thấy của những con người thụ động và làm theo cảm tính, không có lập trường của riêng mình và lúc nào cũng cần có người dắt mũi cho cả cuộc đời mình và không có lòng tự trọng.
Chọn giết Michael, Franklin thể hiện lối suy nghĩ độc lập của bản thân, hiểu rõ đúng sai và bản chất những người đồng nghiệp của mình, nhưng việc không thể tha thứ cho Michael lại mang anh về với hình ảnh của một kẻ máu lạnh và sẵn sàng thanh toán những gì không còn giá trị. Hình ảnh sau khi Michael chết, Franklin đứng lặng mình nhìn ra thành phố xa hoa trong ánh điện khá buồn. Đây là điều thường thấy trong cuộc sống nội tâm của hầu hết mọi cá nhân với tâm lí ăn miếng trả miếng, không chấp nhận việc mình bị dắt mũi mà quên đi rằng trong cuộc sống sự vị tha mới khiến con người ta trưởng thành
Còn hướng thứ 3 có lẽ là cách mà hiếm khi một thanh niên mới lớn nào làm được ngoại trừ mấy thằng “con nhà người ta” hay được nhắc đến. Bình tĩnh đối mặt với những sự thật, cùng với những người bạn thân bỏ qua tất cả, cho dù biết rằng đã bị lợi dụng đến 99% và suýt phải mất mạng với những kẻ đó không biết bao nhiều lần nhằm tìm ra lối giải quyết toàn vẹn nhất. Thế nhưng để đưa được những lựa chọn tương tự ngoài thực tế điều đó cho thấy bạn là một người thực sự trưởng thành và có thể tự mình tồn tại giữa cuộc đời này.
Để một nhân vật trẻ tuổi nhất trong số các nhân vật chính quyết định cái kết cho cả trò chơi là cái cách mà nhà viết kịch bản truyền tải đến người chơi một thông điệp rất rõ ràng: Những quyết định của tuổi trẻ là vô cùng quan trọng, bản lĩnh của con người đó như thế nào được thể hiện qua những quyết định của chính họ.
Game vẫn mãi là game nhưng những gía trị mà trò chơi đã mang lại là không thể phủ nhận. Ai trong chúng ta rồi cũng có lúc phải lớn lên và tự lựa chọn lối đi cho mình trong cuộc đời, tự nhìn nhận xem cái gì là tốt cho bản thân. Gia đình và những người bạn không phải là nhân tố chủ chốt để quyết định cuộc đời của một người đàn ông. Tự tìm cho mình một lối đi có lẽ là điều tuyệt vời đầu tiên mà một đời con người có thể làm được, hãy dũng cảm và táo bạo lên, bản thân chúng ta cũng chưa chắc biết được khả năng của mình đến đâu được. Chơi GTA V, cảm nhận về nghệ thuật và những giá trị nhân văn, suy nghĩ nhiều hơn cho cuộc đời trước khi ngu ngơ lao vào vòng xoáy trăm ngả của nó.
0 nhận xét:
Post a Comment